Bệnh nhi nhập viện khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc, trong tình trạng co giật, não tổn thương. Người nhà cho biết trước khi nhập viện, cứ cách 30 phút bé đi tiêu chảy một lần. Lo con bị mất nước, người nhà cho uống oresol bù nước, sau đó bé xuất hiện triệu chứng bất thường, gia đình hoảng loạn, đưa trẻ vào viện.
Bác sĩ kiểm tra, phát hiện người nhà đã pha dung dịch oresol cho bé uống quá đậm đặc, không đúng tỷ lệ khuyến cáo. Bác sĩ Nguyễn Hữu Thảo, Trưởng khoa Hồi sức tích cực và Chống độc, cho hay bình thường một gói oresol được hướng dẫn pha với 200ml nước nhưng người nhà chỉ pha trong 50ml nước. Đây là nguyên nhân khiến bé bị sốc, co giật. Ê-kíp bác sĩ cấp cứu hồi sức tích cực, tuy nhiên, tình trạng của trẻ quá nặng nên gia đình đã xin đưa bé về nhà. Sau đó, bé đã tử vong.
Bác sĩ Thảo cho biết ngoài trường hợp này, gần đây, khoa còn tiếp nhận một trẻ 16 tháng tuổi bị tiêu chảy kèm sốt ngày thứ hai. Gia đình cho biết thấy con tiêu chảy nhiều lần trong ngày nên đã mua thêm thuốc cầm tiêu chảy loperamide. Sau 2 ngày uống thuốc, trẻ bị co giật.
Gia đình đưa con vào bệnh viện huyện rồi chuyển tuyến lên Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc cấp cứu. Lúc này, trẻ đã trong tình trạng tím tái toàn thân, sốc nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng. Dù được điều trị tích cực, bệnh nhi không qua cơn nguy kịch và tử vong tại nhà.
Theo bác sĩ Thảo, khi trẻ bị tiêu chảy nếu kèm sốt hoặc phân có nhầy máu, phụ huynh cần cho đi khám, không nên tự mua thuốc uống. Việc điều trị tiêu chảy cho trẻ quan trọng nhất là bù nước và điện giải chứ không phải là cầm tiêu chảy. Khi trẻ sốt cao, tiêu chảy, mất nước, oresol là dung dịch bù nước rất hiệu quả.
Những lưu ý khi sử dụng oresol cho trẻ
Theo bác sĩ Vinh, oresol là loại thuốc giúp bù nước rất hiệu quả, được khuyến cáo cho những trường hợp trẻ bị mất nước và chất điện giải do tiêu chảy, sốt cao… Oresol được pha đúng và uống đúng cách sẽ giúp bù lại lượng nước đã mất, giúp trẻ phục hồi. Tuy nhiên, tình trạng trẻ nhập viện vào khoa Cấp cứu – Chống độc do pha oresol không đúng cách vì cha mẹ chủ quan, thiếu hiểu biết lại khá thường gặp.
Một số phụ huynh do sợ oresol có mùi vị khó chịu, con không chịu uống nên pha thật đặc với lượng nước rất ít và cho con uống. Việc này đã vô tình gây nguy hiểm cho trẻ bởi nếu oresol được pha đặc quá sẽ khiến trẻ nạp quá nhiều muối (natri) từ oresol vào cơ thể, lượng muối trong máu tăng cao.
Nguy hiểm hơn, hàm lượng muối trong máu quá cao còn có thể gây ra các triệu chứng như co giật, hôn mê và dẫn đến các tổn thương não nguy hiểm, nếu không được cấp cứu kịp thời, trẻ có thể tử vong. Ngược lại, những trường hợp pha oresol quá loãng sẽ làm giảm hiệu quả bù nước cũng như điện giải của Oresol.
Do đó, bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh: Cần đọc kĩ hướng dẫn cách pha oresol, tuyệt đối tuân thủ theo liều lượng quy định, không tự ý chia nhỏ thuốc thành nhiều lần pha.… Ví dụ, nếu gói oresol theo hướng dẫn pha với 200 ml thì cần pha chính xác 200 ml nước, không “ước lượng”, “áng chừng” hoặc đong bằng các dụng cụ đo lường không chính xác.
Phổ biến là loại pha với 1.000ml hoặc 200ml nước đun sôi để nguội. Sau khi pha xong, không được đun sôi dung dịch.
Tuyệt đối không được pha oresol với lượng nước ít hơn khuyến cáo vì nếu uống vào sẽ gây rối loạn điện giải nghiêm trọng có thể gây co giật, hôn mê thậm chí ngừng tim.
Không pha oresol bằng sữa, nước ngọt, nước trái cây, canh, súp hay bất kỳ loại nước nào khác, không được cho thêm đường để dễ uống.
Nên dùng oresol dạng gói, không dùng loại đóng chai sẵn vì thành phần điện giải và áp lực thẩm thấu có thể không đạt tiêu chuẩn. Oresol pha sẵn rất nguy hiểm với trẻ tiêu chảy do lượng điện giải không đảm bảo, uống nhiều có thể khiến trẻ bị rối loạn điện giải.
Trẻ còn bú mẹ thì nên cho bú nhiều lần. Trường hợp trẻ đi ngoài số lượng ít có thể tạm thay bằng nước dừa, nước trắng.
Ngoài ra, dung dịch oresol đã pha chỉ nên dùng trong 24 giờ và lắc đều trước khi dùng. Thuốc pha để lâu sẽ bị mất tác dụng và có thể bị nhiễm khuẩn từ môi trường. Nên uống ngay sau khi pha, uống từng ngụm nhỏ, từ từ và không uống quá nhanh. Nếu không bảo quản trong tủ lạnh, dung dịch oresol chỉ nên uống trong vòng một giờ sau khi pha.
Về liều lượng, trẻ dưới 2 tuổi uống khoảng 50-100ml sau mỗi lần đi ngoài. Trẻ 2-10 tuổi uống khoảng 100-200ml. Trẻ lớn uống theo nhu cầu./.
